تربیت جنسی از نوزادی تا بلوغ: راهنمای علمی والدین

تربیت جنسی کودکان و نوجوانان: راهنمای علمی والدین از نوزادی تا بلوغ
فهرست مطالب
خلاصه کاربردی تربیت جنسی کودکان
اهمیت مراحل رشدی در تربیت جنسی
گفتوگوی جنسی با کودکان
گفتوگوی مؤثر با نوجوانان
جدا کردن جای خواب کودک
آموزش دستشویی و محافظت بدنی
نکات ضروری درباره حمام کردن کودک
خودارضایی، لمس، و واکنش والدین
نحوه درست بوسیدن کودک
روابط والدین و تأثیر آن بر کودک
مراقبت از کودک در برابر افراد دیگر
برخورد با نشانههای آزار جنسی
جمعبندی
پرسشهای پرتکرار (۲۵ سوال)
تازه های علمی و معرفی منابع علمی معتبر
معرفی کتابهای پیشنهادی
برچسبهای موضوعی
مطالعه بیشتر
مرکز مشاوره روانشناسی کودک در تهرانسر؛ از ارزیابی تا درمان
چگونه همدلی را در کودکان تقویت کنیم؟
افزایش هوش کودک با بازیدرمانی؛ ویژه والدین ساکن تهرانسر
افزایش هوش کودک با بازی: ۵ بازی ساده و موثر برای تقویت هوش کودک
نقش بازی در رشد کودک: اهمیت، انواع و راهکارهای علمی برای والدین و مربیان
چگونه با بازیهای هدفمند، هوش کودکان را تقویت کنیم؟
تربیت کودک بدون تنبیه و تهدید؛ راهنمای جامع والدین آگاه
دوره آموزشی دانشمند بساز

🚀 دوره طلایی رشد هوش کودکان از طریق بازی! 🎉
آیا میخواهید کودک شما باهوشتر، خلاقتر و شادتر باشد؟
🔥 این دوره مخصوص والدینی است که به دنبال راهی جذاب و مؤثر برای تقویت ذهن و روحیه فرزندشان هستند!
✅ تمرکز و دقت کودک را افزایش دهید 🎯
✅ هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی او را تقویت کنید 🤝
✅ خلاقیت و توانایی حل مسئله را در او پرورش دهید 🧠
✅ و مهمتر از همه، لحظات شاد و سازندهای کنار فرزندتان داشته باشید! ❤️
🎥 دسترسی آنلاین + آموزشهای عملی + نتایج شگفتانگیز!
📌 یک کلیک تا رشد هوش و خلاقیت کودک شما! همین الان ثبت نام کنید
1. خلاصه کاربردی تربیت جنسی کودکان

تربیت جنسی بخشی اساسی از فرایند رشد روانی-اجتماعی کودک است و باید از سالهای ابتدایی زندگی با شیوههای غیرمستقیم، محترمانه، علمی و تدریجی آغاز شود. این تربیت نهتنها برای محافظت از کودک در برابر سوءاستفاده جنسی اهمیت دارد، بلکه نقش مهمی در شکلگیری عزتنفس، مرزهای شخصی و سلامت روان در نوجوانی و بزرگسالی ایفا میکند.
والدین باید یاد بگیرند چگونه در مراحل مختلف رشدی، به فرزندان خود اطلاعات صحیح و متناسب با سن ارائه دهند، فضای امن برای گفتوگو ایجاد کنند، رفتارهای جنسی طبیعی را از علائم هشداردهنده تشخیص دهند و در مواقع بحرانی حمایتکننده و تصمیمگیرنده باشند.
2. اهمیت مراحل رشدی در تربیت جنسی

تولد تا یکسالگی: مرحله اعتماد در برابر بیاعتمادی (دهانی)
نوزادان با مکیدن و لمس اشیا از طریق دهان، جهان را کشف میکنند. در این مرحله، پاسخدهی به نیازهای جسمی و عاطفی نوزاد، زیربنای شکلگیری اعتماد اولیه و امنیت روانی آینده را میسازد. دلبستگی ایمن پایهای برای تربیت سالم جنسی است.
یک تا سه سالگی: مرحله خودمختاری در برابر تردید (مقعدی)
در این دوره، کودک با نگهداری و دفع مدفوع احساس تسلط میکند. آموزش بهداشت فردی و توالت رفتن باید با احترام و بدون تنبیه یا فشار باشد تا کودک دچار وسواس یا اضطراب جنسی نشود.
سه تا پنج سالگی: مرحله ابتکار در برابر احساس گناه (تناسلی اولیه)
کودکان در این سنین به اندام تناسلی خود و تفاوتهای جنسی علاقهمند میشوند. رفتارهایی مانند لمس خود، پرسش در مورد تفاوت دختر و پسر، و بازیهای نقشآفرینی جنسی رایجاند. والدین باید با آرامش، پاسخهایی ساده، علمی و متناسب ارائه دهند.
شش تا دوازده سالگی: دوره نهفتگی
تمایلات جنسی در ظاهر کاهش مییابد اما در ذهن کودک فعال است. او از طریق شوخی، جستوجو در اینترنت یا گفتوگو با دوستان، اطلاعات جنسی کسب میکند. والدین باید نقش راهنما داشته باشند و بدون سانسور، اطلاعات معتبر و تدریجی ارائه دهند.
نوجوانی: مرحله هویتیابی و جنبههای عاطفی-جنسی
نوجوانان وارد مرحلهای میشوند که تغییرات جسمی، هیجانی و هویتی را تجربه میکنند. نوجوان به دنبال استقلال، روابط عاشقانه، و پرسشهایی درباره گرایش جنسی، میل و رابطه است. این مرحله نیازمند همصحبتی، احترام، و فضای امن برای گفتوگو است.
با تربیت فرزندانتان آینده آنهارو می سازید.غزال مطلبی روانشناس
3. چگونه با کودکان درباره مسائل جنسی صحبت کنیم؟

گوشسپاری فعال: به نشانهها، سوالها و رفتارهای کودک دقت کنید.
پرهیز از قضاوت: با زبان ساده، بدون نصیحت یا تهدید پاسخ دهید.
تأخیر محترمانه: اگر شرایط پاسخگویی ندارید، زمان دیگری را پیشنهاد دهید.
تمرین والدین: در صورت دشواری، با همسر یا مشاور تمرین کنید.
توجه به غیرمستقیم بودن: بدون فشار، اما مراقب روابط کودک با دیگران باشید.
4. گفتوگوی مؤثر با نوجوانان

بهجای موعظه، شنوندهای همراه باشید.
خشم را کنار بگذارید و با احترام پیش بروید.
اشتباهات کوچک آنها را بزرگ نکنید.
از شوخی جنسی، تحقیر یا تحمیل بپرهیزید.
به احساسات جنسی آنها بهعنوان بخشی از رشد طبیعی نگاه کنید.
5. چه زمانی جای خواب کودک را جدا کنیم؟

بهترین سن برای جداسازی خواب:
ششماهگی (در صورت آمادگی والد و کودک)
هجدهماهگی (برای کاهش اضطراب جدایی)
توصیه میشود از تخت مجزا کنار والد استفاده شود و سپس تدریجی جدا گردد.
6. آموزش دستشویی و محافظت از بدن

در حدود دوسالگی، کودک باید یاد بگیرد خودش ادرار و مدفوعش را اعلام کند.
در هنگام دستشویی، به اندام تناسلی کودک خیره نشوید.
به او آموزش دهید چگونه خودش را بشوید و لباس بپوشد.
از همان ابتدا حریم خصوصی بدنی را آموزش دهید.
7. نکات مهم درباره حمام کودک

ترجیحاً کودک با والد همجنس حمام کند.
والد باید با لباس باشد.
از نگاه مستقیم به اندام کودک بپرهیزید.
دو کودک را با هم به حمام نبرید.
8. خودارضایی، لمس اندام و واکنش والدین

خارش یا لمس اندام در سهسالگی رایج است.
ابتدا احتمال عفونت یا آلرژی را بررسی کنید.
در صورت نبود دلیل جسمی، ممکن است کودک احساس لذت پیدا کرده باشد.
به جای تنبیه، حواس کودک را پرت کرده و درباره رفتار اجتماعی مناسب آموزش دهید.
9. چگونه کودک خود را ببوسیم؟

از بوسیدن کودک از ناحیه لب خودداری کنید.
او را مجبور به بوسیدن یا در آغوش گرفتن دیگران نکنید.
در صورت ناراحتی کودک، حتی از فامیلها نیز بخواهید که عقبنشینی کنند.
10. روابط والدین و تأثیر آن بر کودک

کودک نباید شاهد رفتار جنسی والدین باشد.
شوخیهای جنسی با کودک بسیار آسیبزاست.
از ختنه پسرها بعد از ۴ سالگی خودداری شود.
تماشای فیلمهای پورنو توسط والدین اثر منفی شدید بر کودک دارد.
11. مراقبت از کودک در برابر دیگران

کودک را هرگز طولانیمدت تنها نگذارید.
متأهل بودن، فامیل بودن، یا سن بالا نشانه اطمینان نیست.
خواهر و برادر پس از دهسالگی نباید کنار هم بخوابند.
12. نشانههای آزار جنسی و نحوه برخورد

رفتارهای گوشهگیرانه، نقاشیهای خشونتآمیز، یا لکهای مشکوک روی لباس زنگ خطر هستند.
در صورت مطرحشدن تجاوز:
فوراً کودک را سرزنش نکنید.
امنیت روانی را فراهم کنید.
به او بگویید مقصر، فرد متجاوز است.
مراجعه به روانشناس متخصص الزامی است.
13. جمعبندی

تربیت جنسی کودکان و نوجوانان فرایندی حساس، تدریجی و مستمر است که از بدو تولد آغاز میشود و تا پایان دوران بلوغ ادامه دارد. والدین در هر مرحله رشدی باید متناسب با سن و توانایی شناختی فرزند، آموزشهای درست و علمی ارائه دهند؛ آموزشهایی که شامل حفظ حریم شخصی، آگاهی از بدن، نهگفتن به تماسهای ناخواسته، و ایجاد فضایی امن برای گفتوگو باشد.
پژوهشها نشان میدهد که والدینی که در تربیت جنسی فرزندان خود فعال، آگاه و محترمانه عمل میکنند، نهتنها سلامت روانی و عزتنفس بیشتری برای فرزندانشان فراهم میآورند، بلکه خطر بروز مشکلاتی مانند اضطراب جنسی، وسواسهای رفتاری و حتی احتمال قربانی شدن در آزارهای جنسی را به شکل قابل توجهی کاهش میدهند.
از سوی دیگر، پرهیز از سکوت، تهدید، تنبیه یا شوخیهای نامناسب، اهمیت ویژهای دارد. کودکان و نوجوانان باید بدانند که خانه و والدین نخستین و امنترین پناهگاه آنان هستند؛ جایی که میتوانند بدون ترس از قضاوت یا سرزنش، پرسشها و نگرانیهای خود را مطرح کنند.
به یاد داشته باشیم که تربیت جنسی بخشی جدانشدنی از تربیت کلی فرزند است و نادیده گرفتن آن میتواند صدماتی به مراتب عمیقتر و طولانیتر از سایر حوزهها به سلامت روانی و اجتماعی کودک وارد کند. در این مسیر، نقش والدین تنها به آموزش مستقیم محدود نمیشود، بلکه الگوی رفتاری والدین در روابط زناشویی، نحوه ابراز محبت، مدیریت تعارضها و رعایت احترام متقابل نیز تأثیر مستقیمی بر نگرش کودک به مسائل جنسی و روابط آینده او دارد.
📌 توصیه مشاورهای
اگر در زمینهی تربیت جنسی فرزندتان با ابهام یا نگرانی روبهرو هستید، مشورت با یک روانشناس کودک یا سکستراپیست متخصص در زمینه پیشگیری و مداخله در آزار جنسی میتواند بهترین انتخاب باشد. مشاوره به شما کمک میکند تا هم روشهای علمی و درست آموزش را بیاموزید و هم در مواقع بحرانی، تصمیمهای دقیق و حمایتی بگیرید.
📞 برای دریافت راهنمایی تخصصی و رزرو وقت مشاوره محرمانه، همین امروز از طریق واتساپ با شماره ۰۹۰۲۵۹۳۵۹۸۸ تماس بگیرید.
14. پرسشهای پرتکرار درباره تربیت جنسی کودکان و نوجوانان

از چه سنی باید تربیت جنسی را آغاز کرد؟ چگونه به سوالات جنسی کودک پاسخ دهیم؟ آیا خودارضایی در کودکان طبیعی است؟ چطور با نوجوان درباره بلوغ، رابطه جنسی و مرزهای بدنی صحبت کنیم؟ در این بخش جامع، به ۲۵ سوال کلیدی والدین درباره تربیت جنسی از نوزادی تا پایان نوجوانی پاسخ دادهایم؛ پاسخهایی علمی، کاربردی و مبتنی بر جدیدترین یافتههای روانشناسی کودک و نوجوان، برای محافظت، آگاهیبخشی، پیشگیری از آسیبهای جنسی و ایجاد ارتباط امن با فرزندتان.
۱. تربیت جنسی کودکان از چه سنی باید آغاز شود؟
تربیت جنسی از همان بدو تولد آغاز میشود، نه با صحبت مستقیم، بلکه با رفتار، محبت، احترام به بدن کودک و پاسخدهی درست به نیازهای او.
۲. آیا حرف زدن درباره مسائل جنسی با کودک باعث تحریک یا کنجکاوی ناسالم میشود؟
خیر. آموزش صحیح و متناسب با سن باعث کاهش آسیبپذیری کودک در برابر سوءاستفاده جنسی میشود.
۳. چطور به کودک بگوییم «نه» گفتن به تماسهای بد اشکالی ندارد؟
با بازی، قصهگویی و مثالهای ساده به او یاد دهید که اجازه دارد اگر احساس بدی داشت، دست رد بزند.
۴. کودک من درباره بدن خود سوال میپرسد؛ باید چه بگویم؟
پاسخهایی علمی، ساده و بدون شرم ارائه دهید. از کتابهای تصویری آموزشی نیز میتوانید استفاده کنید.
۵. اگر فرزندم اندام تناسلی خود را لمس کند، طبیعی است؟
در کودکان زیر ۶ سال معمول است، بهخصوص هنگام خستگی یا خواب. با پرت کردن حواس و آموزش غیرمستقیم رفتار درست را جا بیندازید.
۶. آیا بوسیدن کودک از لب اشکالی دارد؟
بله، این کار مرزهای بدنی کودک را مخدوش میکند و الگویی نامناسب برای روابط فیزیکی آینده او خواهد بود.
۷. تا چه سنی خواهر و برادر میتوانند کنار هم بخوابند؟
تا حدود ۸ تا ۹ سالگی. پس از آن باید جای خوابشان جدا شود، خصوصاً در صورت اختلاف جنسیتی.
۸. چطور با نوجوانم درباره بلوغ و رابطه جنسی صحبت کنم؟
با احترام، شنونده بودن، پرهیز از قضاوت و انتخاب زمان مناسب. اطلاعات دقیق اما متناسب با بلوغ ذهنیاش ارائه دهید.
۹. اگر کودک رفتار جنسی با دیگر بچهها انجام دهد، نشانه چیست؟
ممکن است طبیعی یا نتیجه مشاهده، آموزش اشتباه یا حتی سوءاستفاده باشد. ارزیابی دقیق توسط روانشناس کودک پیشنهاد میشود.
۱۰. آیا لازم است والدین از واژههای علمی برای اندام تناسلی استفاده کنند؟
بله. استفاده از واژههای واقعی مثل واژن و آلت تناسلی، درک کودک را علمیتر کرده و او را در برابر خطر محافظت میکند.
۱۱. آیا شوخیهای جنسی با کودک آسیبزاست؟
کاملاً بله. چنین شوخیهایی میتواند مرزهای ایمنی را بشکند و کودک را گیج و آسیبپذیر کند.
۱۲. اگر کودک موضوع تجاوز را مطرح کرد، چه کنیم؟
آرامش خود را حفظ کرده، از او حمایت کنید، قضاوت نکنید و فوراً با مشاور یا روانشناس متخصص در زمینه کودک مشورت کنید.
۱۳. آیا همه کودکآزاران غریبه هستند؟
خیر. متأسفانه اغلب موارد آزار جنسی توسط آشنایان، اعضای خانواده یا دوستان والدین اتفاق میافتد.
۱۴. والدین تا چه حد باید مراقب روابط کودک با بزرگترها باشند؟
خیلی زیاد. مراقبت باید غیرمستقیم اما جدی باشد. هرگز کودک را با فردی تنها نگذارید که شناخت کامل از او ندارید.
۱۵. دیدن فیلمهای پورنو در خانه توسط والدین چه اثری دارد؟
اثر منفی شدید بر کودک دارد، حتی اگر کودک چیزی نگوید. او احساس سردرگمی، اضطراب و تحریک زودرس جنسی را تجربه خواهد کرد.
۱۶. چطور کودک را برای دستشویی رفتن مستقل آموزش دهیم؟
با احترام به بدن کودک، بدون فشار، تشویق به شستشوی خود و تقویت حس استقلال، آموزش دهید.
۱۷. آیا لمس اندام تناسلی کودک در حمام توسط والد آسیبزاست؟
بله، بهتر است آموزش داده شود که کودک خودش بدنش را بشوید و والدین از نگاه و لمس مستقیم خودداری کنند.
۱۸. اگر کودک از تماس فیزیکی با افراد خاص پرهیز کند، نگران شویم؟
بله. این ممکن است نشانه اضطراب، ترس یا حتی تجربه ناخوشایند باشد. بهتر است با او صحبت و بررسی شود.
۱۹. تا چه سنی میتوان کودک را کنار والد خواباند؟
حداکثر تا هجدهماهگی توصیه میشود، سپس با روش تدریجی جداسازی خواب انجام شود.
۲۰. آیا وجود خارش در ناحیه تناسلی نشانه سوءاستفاده است؟
ممکن است به دلایل پزشکی نیز باشد. ابتدا با پزشک بررسی شود؛ در صورت نبود مشکل جسمی، ارزیابی روانشناختی ضرورت دارد.
۲۱. واکنش والدین هنگام دیدن خودارضایی کودک چه باید باشد؟
فریاد، تنبیه یا تهدید نکنید. حواس او را پرت کرده، به او آموزش دهید که این کار را باید در خلوت و با احترام به بدن انجام دهد.
۲۲. اگر والدین خودشان تجربه سوءاستفاده داشتهاند، چطور تربیت جنسی درستی ارائه دهند؟
با کمک رواندرمانگر، ابتدا زخمهای خود را درمان کنند تا بتوانند والد آگاه و بدون انتقال اضطراب باشند.
۲۳. آیا لازم است به کودک درباره تجاوز جنسی آموزش بدهیم؟
بله، اما با زبان متناسب با سن. مثلاً از آموزش مرزهای بدنی، نه گفتن، و «رازهای بد» استفاده کنید.
۲۴. بهترین راه پیشگیری از سوءاستفاده جنسی چیست؟
ایجاد رابطه صمیمی، آموزش مرزهای بدنی، اعتمادسازی، و گوشسپاری فعال به تغییرات رفتاری کودک.
۲۵. در صورت بروز سوءاستفاده، آیا پیگیری قانونی ضروری است؟
بله، اما با حمایت روانی اولیه. کودک باید بداند که شما حامی او هستید و متجاوز باید مجازات شود.
15. یافته های علمی و منابع علمی معتبر

میل جنسی در مردان تحت تأثیر عوامل جسمی، روانی و اجتماعی قرار دارد. پژوهشهای اخیر نشان میدهد که اصلاح سبک زندگی، مداخلات روانشناختی و استفاده از روشهای نوین سکستراپی میتواند به بهبود میل جنسی کمک کند. در ادامه ۱۰ یافته علمی معتبر در این حوزه معرفی میشود:
۱. ورزش هوازی و بهبود میل جنسی
تحقیقات نشان میدهد ورزشهای هوازی مانند دویدن و دوچرخهسواری گردش خون را تقویت کرده و میل جنسی را افزایش میدهد. فعالیت منظم بدنی با کاهش استرس نیز نقش حمایتی دارد. (2019) مقاله
۲. نقش خواب کافی
خواب کمتر از ۶ ساعت در شب با کاهش سطح تستوسترون و میل جنسی مردان مرتبط است. خواب کافی کیفیت عملکرد جنسی را بهطور مستقیم بهبود میدهد. (2018) گزارش
۳. تغذیه غنی از روی و ویتامین D
مطالعات نشان دادهاند که مصرف مواد غذایی حاوی روی (مانند گوشت قرمز و مغزها) و ویتامین D با بهبود سطح تستوسترون و افزایش میل جنسی همراه است. (2020) مقاله
۴. کاهش مصرف الکل و سیگار
تحقیقات تأکید دارند که الکل و نیکوتین با کاهش جریان خون آلت و اختلال عملکرد جنسی در مردان مرتبط هستند. پرهیز از این مواد میل جنسی را به شکل محسوسی افزایش میدهد. (2021) گزارش
۵. اثر سکستراپی شناختی-رفتاری
سکستراپی مبتنی بر شناخت و رفتار به مردان کمک میکند اضطراب عملکرد را کاهش دهند و تمرکز بیشتری بر لذت و صمیمیت داشته باشند. این روش در درمان کاهش میل جنسی مؤثر بوده است. (2017) مقاله
۶. نقش تستوسترونتراپی
برخی مردان با سطح پایین تستوسترون میتوانند با تجویز پزشک از درمان جایگزینی تستوسترون بهرهمند شوند. این روش طبق مطالعات، میل و عملکرد جنسی را بهبود میدهد. (2019) مقاله
۷. مراقبه و ذهنآگاهی
تمرینات ذهنآگاهی (Mindfulness) با کاهش استرس و افزایش تمرکز بر احساسات جسمی، موجب افزایش رضایت و میل جنسی در مردان میشود. (2020) گزارش
۸. کنترل وزن و سلامت متابولیک
چاقی و دیابت با کاهش هورمونهای جنسی و اختلال عملکرد همراهاند. کاهش وزن و کنترل قند خون طبق شواهد، میل جنسی را تقویت میکند. (2021) مقاله
۹. اهمیت ارتباط عاطفی با همسر
تحقیقات نشان میدهد مردانی که ارتباط عاطفی قوی با شریک زندگی خود دارند، میل جنسی پایدارتر و رضایت بیشتری از رابطه دارند. رابطه عاطفی سالم پیششرط رابطه جنسی موفق است. (2018) گزارش
۱۰. موسیقی و تحریک روانی
یک پژوهش نوین نشان داد گوش دادن به موسیقی مورد علاقه پیش از رابطه، میزان برانگیختگی جنسی و صمیمیت را افزایش میدهد. موسیقی میتواند بخشی از سکستراپی نوین باشد. (2022) مقاله
📌 نکته مشاورهای
تقویت میل جنسی در مردان نیازمند نگاهی جامع به بدن، ذهن و رابطه است. اگر شما یا شریک زندگیتان با کاهش میل جنسی مواجه هستید، مشاوره تخصصی میتواند راهکارهای علمی و شخصیسازیشده در اختیارتان قرار دهد.
📞 برای رزرو وقت مشاوره محرمانه در واتساپ: ۰۹۰۲۵۹۳۵۹۸۸
VeryWellMind – Child Sexual Development
Psychology Today – Parenting and Sex Education
APA – Guidelines for Child Protection
16. معرفی کتابهای پیشنهادی

ورود به دنیای کودکی نوشته غزال مطلبی هریس انتشارات زرنوشت
کتابی علمی–روانشناختی درباره تفسیر نقاشی معنا و مفهوم رنگ ها خطوط و اشکال به همراه تشخیص اختلالات روانی کودکان
جهت خرید کتاب با شماره ۰۹۰۲۵۹۳۵۹۸۸ تماس بگیرید
جادوی بازی هوشمند نوشته غزال مطلبی هریس و پروین شکرزاده انتشارات زرنوشت
کتابی علمی–روانشناختی درباره انواع بازی های هوش و خلاقیت تمرکز و حافظه و هیجان و کار گروه به همراه شناخت بهترین اسباب بازی ها
جهت خرید کتاب با شماره ۰۹۰۲۵۹۳۵۹۸۸ تماس بگیرید
کتاب: «تربیت جنسی کودکان»
نویسنده: دکتر مایکل رایت
ترجمه فارسی: موجود
کاربرد: راهنمایی والدین برای آموزش جنسی از کودکی
کتاب: «همه چیز درباره بدن من»
نویسنده: لوری براون
مناسب برای: کودکان ۴ تا ۸ سال
آموزش تصویری و ساده درباره بدن، حریم شخصی و نهگفتن
نکته آخر(روانشناس غزال مطلبی)

تربیت جنسی کودکان و نوجوانان فرایندی تدریجی و ضروری است که از سالهای ابتدایی زندگی آغاز میشود و تا بلوغ ادامه دارد. والدین با آموزشهای متناسب با سن، ایجاد فضای امن برای گفتوگو، و الگوسازی در روابط خود میتوانند از بسیاری آسیبهای روانی و جنسی پیشگیری کنند. بیتوجهی یا سکوت در این زمینه میتواند پیامدهای جدی برای سلامت روان و آینده فرزند داشته باشد.